H2. Urine-opvangsysteem - Uitgezonderd incontinentiemateriaal (zie Sectie O7: Beperkende maatregelen en noodzakelijke hulpmiddelen)

Definities:

• Condoomkatheter — Condoom met urinekatheter die over de penis wordt gedragen.

• Verblijfkatheter — Katheter die in de blaas blijft met de bedoeling om continu urine af te voeren. Dit omvat ook katheters die door de urethra of door een insnijding boven het schaambeen (suprapubisch) in de blaas worden geleid.

• Cystostoma — Een cystostoma is een chirurgisch gecreëerde verbinding van de blaas naar de buikwand. Deze wordt meestal aangelegd als plassen langs de natuurlijke weg niet meer mogelijk is. Een zelfklevend stomazakje met afvoersysteem bedekt de opening om de urine op te vangen.

• Nefrostoma — Een nefrostoma is een stoma van de nier. Door de uroloog wordt een zachte katheter (of drain) in het nierbekken gebracht die de urine afvoert naar een externe urinezak. De meest voorkomende reden om een nefrostoma te plaatsen is een obstructie (bijv., steenvorming). Er ontstaat een uitzetting van het urineverzamelsysteem van de nier (stuwing). Indien deze urine geïnfecteerd raakt ontstaat een bedreigende situatie en is er zelfs sprake van een spoedindicatie tot het plaatsen van een nefrostoma. Deze dient dan om de gestuwde, ontstoken nier te ontlasten. Wanneer de infectie tot rust komt kan in tweede instantie de obstructie verwijderd worden. Soms wordt tot een nefrostoma beslist ter voorbereiding op een operatieve ingreep aan de nier (steen verwijdering, vernauwing in de overgang tussen nier en urineleider). Deze toegangsweg tot de nier wordt dan meestal direct voorafgaand aan de operatie gemaakt. ook kan het noodzakelijk zijn de nier te ontlasten indien de urineleiders van buitenaf dichtgedrukt worden, bijvoorbeeld door een gezwel in de onderbuik. Het komt minder voor dat de katheter wordt ingebracht omdat er een lekkage ter plaatse van de urinewegen aanwezig is.

• Ureterostoma – Een urineopvangsysteem dat over een chirurgisch omgeleide urinebuis geplaatst wordt, waarbij de urineleider van de blaas losgemaakt is en naar de oppervlakte van de buik geleid wordt. Let op: omvat niet het gebruik van incontinentieverbanden en -broekjes.

Proces:

Kijk er het cliëntdossier op na. Raadpleeg de zorgverleners en de cliënt. Zorg ervoor ook naar incontinentiemateriaal te vragen dat gewoonlijk aan het zicht is onttrokken omdat het onder de kleding wordt gedragen (bijv., een stomazakje).

Codering:

• 0. Geen
• 1. Condoomkatheter
• 2. Verblijfkatheter
• 3. Cystostoma, nefrostoma, ureterostoma, ...