At line 3 added 7 lines. |
%%center |
|STAP 1: [Diagnosestelling|Cognitieverlies2Richtlijnen#STAP1ObservatieVanDeToestandVanDeCli_C3_ABnt] |
|STAP 2: [Identificeer oorzakelijke factoren|Cognitieverlies2Richtlijnen#STAP2OnderzoekEnDiagnosestelling] |
|STAP 3: [Behandeling en |Cognitieverlies2Richtlijnen#STAP3BehandelingEnMaatregelen] |
|STAP 4: [Observeer de mentale toestand en informeer de familie|Cognitieverlies2Richtlijnen#STAP4Opvolging] |
%%%% |
At line 14 changed 1 line. |
STAP 1: Is deze cliënt een risicocliënt? |
!!!STAP 1.1: Is deze cliënt een risicocliënt? |
At line 16 changed 1 line. |
OF |
__OF__ |
At line 18 changed 8 lines. |
o Leeftijd ≥ 70 jaar |
o Ernst van ziekte |
o Immobiliteit of verminderd ADL-functioneren |
o Sensorische stoornissen (gehoor, zicht) |
o Alcoholmisbruik en/of langdurig gebruik psychoactieve medicatie |
o Polypharmacie (≥ 5 geneesmiddelen) |
o Dehydratatie en / of malnutritie |
o Chronische multipele aandoeningen |
* Leeftijd ≥ 70 jaar |
* Ernst van ziekte |
* Immobiliteit of verminderd ADL-functioneren |
* Sensorische stoornissen (gehoor, zicht) |
* Alcoholmisbruik en/of langdurig gebruik psychoactieve medicatie |
* Polypharmacie (≥ 5 geneesmiddelen) |
* Dehydratatie en / of malnutritie |
* Chronische multipele aandoeningen |
At line 29 changed 1 line. |
Indien risicocliënt ga verder naar stap 2 |
__Indien risicocliënt ga verder naar stap 2__ |
At line 31 changed 2 lines. |
STAP 2: Preventieve maatregelen bij risicocliënt |
• Deze maatregelen richten zich op een niet-medicamenteuze aanpak, aangezien er te weinig evidentie bestaat over het preventieve effect van medicatie (vb. lage dosis haloperidol). |
!!!STAP 1.2: Preventieve maatregelen bij risicocliënt |
At line 34 changed 3 lines. |
o Cognitie |
- Oriënterende maatregelen: gebruik vertrouwde voorwerpen (vb. foto’s gekende personen, wekker), geef regelmatig uitleg aan de cliënt |
- Bevorderen van de continuïteit door zoveel mogelijk vaste verpleegkundigen te laten zorgen voor de cliënt. |
Deze maatregelen richten zich op een niet-medicamenteuze aanpak, aangezien er te weinig evidentie bestaat over het preventieve effect van medicatie (vb. lage dosis haloperidol). |
At line 38 changed 7 lines. |
o Visus en gehoor |
- Screen voor visus- of gehoorproblemen |
- Controleer correct gebruik van bril of gehoorapparaat |
- Maak de bril elke dag schoon en zet hem op bij de cliënt |
- Controleer oor en gehoorgang op oorsmeer |
- Maak gebruik van nachtlichtjes |
- Praat traag, duidelijk, in het gezicht- en gehoorsveld van de persoon |
• Cognitie |
* Oriënterende maatregelen: gebruik vertrouwde voorwerpen (vb. foto’s gekende personen, wekker), geef regelmatig uitleg aan de cliënt |
* Bevorderen van de continuïteit door zoveel mogelijk vaste verpleegkundigen te laten zorgen voor de cliënt. |
At line 46 changed 3 lines. |
o Slaap |
- Bevorder slaapkwaliteit (warme melk, geen cafeïne of diuretica s’ avonds, geen nachtlawaai of fel licht) |
- Activeer overdag zoveel mogelijk slapende cliënten |
• Visus en gehoor |
* Screen voor visus- of gehoorproblemen |
* Controleer correct gebruik van bril of gehoorapparaat |
* Maak de bril elke dag schoon en zet hem op bij de cliënt |
* Controleer oor en gehoorgang op oorsmeer |
* Maak gebruik van nachtlichtjes |
* Praat traag, duidelijk, in het gezicht- en gehoorsveld van de persoon |
At line 50 changed 3 lines. |
o Mobiliteit |
- Stimuleer de mobiliteit, het zelfstandig uitvoeren van activiteiten |
- Gebruik geen fysieke fixatie (enkel als laatste toevlucht en indien klinisch verantwoord) |
• Slaap |
* Bevorder slaapkwaliteit (warme melk, geen cafeïne of diuretica s’ avonds, geen nachtlawaai of fel licht) |
* Activeer overdag zoveel mogelijk slapende cliënten |
At line 54 changed 4 lines. |
o Vochtbalans/voedingstoestand |
- Moedig vochtinname aan, biedt voorkeursdrank aan (indien geen tegenindicatie) |
- Plaats drank binnen bereik |
- Gebruik eventueel voedingssupplementen |
• Mobiliteit |
* Stimuleer de mobiliteit, het zelfstandig uitvoeren van activiteiten |
* Gebruik geen fysieke fixatie (enkel als laatste toevlucht en indien klinisch verantwoord) |
At line 59 changed 3 lines. |
o Pijncontrole |
- Bevraag /observeer de aanwezigheid van pijn |
- Zorg voor adequate pijnstilling in overleg met arts |
• Vochtbalans/voedingstoestand |
* Moedig vochtinname aan, biedt voorkeursdrank aan (indien geen tegenindicatie) |
* Plaats drank binnen bereik |
* Gebruik eventueel voedingssupplementen |
At line 69 added 3 lines. |
• Pijncontrole |
* Bevraag /observeer de aanwezigheid van pijn |
* Zorg voor adequate pijnstilling in overleg met arts |
At line 64 removed 2 lines. |
STAP 3: Observatie van de mentale toestand bij de risicocliënt |
• Observatie is noodzakelijk om een delirium vroegtijdig te detecteren. Zo kan een snelle behandeling worden opgestart waardoor de duur en de ernst van het delirium beperkt worden. |
At line 67 changed 7 lines. |
• Observeer belangrijke voortekens van een delirium: |
o Slapeloosheid en sufheid overdag, levendige en angstige dromen |
o Rusteloosheid, motorische agitatie, irritatie en angst OF hypoactiviteit met passief en teruggetrokken gedrag |
o Voorbijgaande hallucinaties en wanen, in eerste instantie waar te nemen als achterdocht |
o Lichte desoriëntatie |
o Moeilijkheid met begrijpen wat gebeurt en gezegd wordt |
o Verhoogde gevoeligheid voor prikkels (licht, geluid) |
!!!STAP 1.3: Observatie van de mentale toestand bij de risicocliënt |
At line 75 changed 1 line. |
• Gebruik observatieschalen om de mentale toestand van risicocliënten systematisch te observeren, zoals onder andere de “Delirium Observatie Screening Schaal” (DOSS, zie bijlage). Hieruit kan blijken dat de cliënt waarschijnlijk delirant is. Ga dan terug naar stap 1. |
• Observatie is noodzakelijk om een delirium vroegtijdig te detecteren. Zo kan een snelle behandeling worden opgestart waardoor de duur en de ernst van het delirium beperkt worden. |
• Observeer belangrijke voortekens van een delirium: |
* Slapeloosheid en sufheid overdag, levendige en angstige dromen |
* Rusteloosheid, motorische agitatie, irritatie en angst OF hypoactiviteit met passief en teruggetrokken gedrag |
* Voorbijgaande hallucinaties en wanen, in eerste instantie waar te nemen als achterdocht |
* Lichte desoriëntatie |
* Moeilijkheid met begrijpen wat gebeurt en gezegd wordt |
* Verhoogde gevoeligheid voor prikkels (licht, geluid) |
• Gebruik observatieschalen om de mentale toestand van risicocliënten systematisch te observeren, zoals onder andere de “Delirium Observatie Screening Schaal” (DOSS, zie bijlage). Hieruit kan blijken dat de cliënt waarschijnlijk delirant is. Ga dan terug naar stap 1. |
At line 89 added 1 line. |
At line 96 changed 1 line. |
* Infectie (vb. pneumonie, urineweginfectie) en koorts |
• Infectie (vb. pneumonie, urineweginfectie) en koorts |
At line 98 changed 1 line. |
* Cardiale ischemie, aritmie |
• Cardiale ischemie, aritmie |
At line 100 changed 1 line. |
* Neurologische stoornissen (CVA, hersenbloeding, hypoxie t.h.v. hersenen) |
• Neurologische stoornissen (CVA, hersenbloeding, hypoxie t.h.v. hersenen) |
At line 102 changed 1 line. |
* Respiratoire insufficiëntie, anemie, zware hypertensie |
• Respiratoire insufficiëntie, anemie, zware hypertensie |
At line 104 changed 1 line. |
* Tumoren |
• Tumoren |
At line 106 changed 1 line. |
* Metabole stoornissen (hypoglycemie, lever-, nier-, electrolytenstoornissen) |
• Metabole stoornissen (hypoglycemie, lever-, nier-, electrolytenstoornissen) |
At line 108 changed 1 line. |
* Hevige pijn |
• Hevige pijn |
At line 110 changed 1 line. |
* Urineretentie, constipatie |
• Urineretentie, constipatie |
At line 112 changed 1 line. |
* Sensorische stoornissen (gehoor, zicht) |
• Sensorische stoornissen (gehoor, zicht) |
At line 114 changed 1 line. |
* Gebruik multipele medicatie (intoxicatie / recent opgestart of verhoogd) |
• Gebruik multipele medicatie (intoxicatie / recent opgestart of verhoogd) |
At line 121 changed 1 line. |
* Pijn / infectie |
• Pijn / infectie |
At line 123 changed 1 line. |
* Terminale agitatie |
• Terminale agitatie |
At line 125 changed 1 line. |
* Medicatie (opioïden, psychoactieve medicatie) |
• Medicatie (opioïden, psychoactieve medicatie) |
At line 127 changed 1 line. |
* Encephalopathie |
• Encephalopathie |
At line 129 changed 1 line. |
* Leverstoornissen |
• Leverstoornissen |
At line 131 changed 1 line. |
* Metabolische oorzaken: hypercalcemie, hyponatriëmie, hypoglycemie, toegenomen bilirubine en creatinine concentraties |
• Metabolische oorzaken: hypercalcemie, hyponatriëmie, hypoglycemie, toegenomen bilirubine en creatinine concentraties |
At line 139 changed 1 line. |
* Veranderingen in vitale parameters__ |
• Veranderingen in vitale parameters__ |
At line 149 changed 1 line. |
* Tekenen van infectie |
• Tekenen van infectie |
At line 151 changed 1 line. |
- Koorts |
* Koorts |
At line 153 changed 1 line. |
- Wondinfectie: o.a. roodheid, purulente wonde |
* Wondinfectie: o.a. roodheid, purulente wonde |
At line 155 changed 1 line. |
- Urineweginfectie: o.a. troebele, slecht ruikende urine |
* Urineweginfectie: o.a. troebele, slecht ruikende urine |
At line 157 changed 1 line. |
- Respiratoire infectie: o.a. dyspneu, hoesten, slijmproductie |
* Respiratoire infectie: o.a. dyspneu, hoesten, slijmproductie |
At line 159 changed 1 line. |
* Dehydratatie |
• Dehydratatie |
At line 161 changed 1 line. |
Droge mond, droge huid, constipatie, harde stoelgang, verhoogde urineconcentratie, ingezonken ogen, … |
* Droge mond, droge huid, constipatie, harde stoelgang, verhoogde urineconcentratie, ingezonken ogen, … |
At line 163 changed 1 line. |
* Aanwezigheid pijn |
• Aanwezigheid pijn |
At line 165 changed 1 line. |
* Hypo- OF hyperglycemie |
• Hypo- OF hyperglycemie |
At line 167 changed 1 line. |
* Zuurstofsaturatie < 90% |
• Zuurstofsaturatie < 90% |
At line 169 changed 1 line. |
* Recent valincident |
• Recent valincident |
At line 177 changed 1 line. |
• Labo: CRP, ionogram, nier- en leverfunctie, urineonderzoek,… |
* Labo: CRP, ionogram, nier- en leverfunctie, urineonderzoek,… |
At line 179 changed 1 line. |
• Dosage digoxine, vitamines, toxicologie |
* Dosage digoxine, vitamines, toxicologie |
At line 181 changed 1 line. |
• Radiologisch: RX-thorax, echo abdomen, bladder scan, CT schedel, ECG,… |
* Radiologisch: RX-thorax, echo abdomen, bladder scan, CT schedel, ECG,… |
At line 221 changed 1 line. |
- Oriënteer de cliënt regelmatig in tijd, plaats en persoon (gebruik van bril of gehoorapparaat, aangepaste lichtsterktes voor dag-nacht, gebruik klok en kalender, …) |
* Oriënteer de cliënt regelmatig in tijd, plaats en persoon (gebruik van bril of gehoorapparaat, aangepaste lichtsterktes voor dag-nacht, gebruik klok en kalender, …) |
At line 223 changed 1 line. |
- Zorg voor continuïteit door inzet van vaste verpleegkundigen |
* Zorg voor continuïteit door inzet van vaste verpleegkundigen |
At line 225 changed 1 line. |
- Bevorder slaapkwaliteit (dag-nachtritme, met goede nachtrust) |
* Bevorder slaapkwaliteit (dag-nachtritme, met goede nachtrust) |
At line 227 changed 1 line. |
- Benader de cliënt vriendelijk en kalm |
* Benader de cliënt vriendelijk en kalm |
At line 229 changed 1 line. |
- Stel de cliënt gerust bij angst: toestand is tijdelijk |
* Stel de cliënt gerust bij angst: toestand is tijdelijk |
At line 231 changed 1 line. |
- Bevorder de mobiliteit |
* Bevorder de mobiliteit |
At line 233 changed 1 line. |
- Bevorder bezoek van familie |
* Bevorder bezoek van familie |
At line 235 changed 1 line. |
- Zorg voor een goede vochtinname |
* Zorg voor een goede vochtinname |
At line 237 changed 1 line. |
- Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van fysieke fixatie |
* Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van fysieke fixatie |
At line 239 changed 1 line. |
- Laat de cliënt zo weinig mogelijk onbewaakt achter bij ernstige agitatie |
* Laat de cliënt zo weinig mogelijk onbewaakt achter bij ernstige agitatie |
At line 241 changed 1 line. |
- Vermijd complicaties: decubitus, val, kwetsuren, … |
* Vermijd complicaties: decubitus, val, kwetsuren, … |
At line 249 changed 1 line. |
- Bij pijn: verhoog dosis of frequentie van toegediend analgeticum |
* Bij pijn: verhoog dosis of frequentie van toegediend analgeticum |
At line 251 changed 1 line. |
- Bij delirium veroorzaakt door medicatie: Zorg voor dosisreductie, stopzitting of verandering van de toegediende medicatie. Zorg voor regelmatige herevaluatie van de medicamenteuze behandeling |
* Bij delirium veroorzaakt door medicatie: Zorg voor dosisreductie, stopzitting of verandering van de toegediende medicatie. Zorg voor regelmatige herevaluatie van de medicamenteuze behandeling |
At line 255 changed 1 line. |
- Bij lichte vormen van delirium kan een lage dosis haloperidol voorgeschreven worden (0.5 - 3.0 mg/dag PO) |
* Bij lichte vormen van delirium kan een lage dosis haloperidol voorgeschreven worden (0.5 - 3.0 mg/dag PO) |
At line 257 changed 1 line. |
- Benader de cliënt vriendelijk en kalm |
* Benader de cliënt vriendelijk en kalm |
At line 259 changed 1 line. |
- Vermijd fysieke fixatie |
* Vermijd fysieke fixatie |
At line 261 changed 1 line. |
- Bij terminale agitatie kan sedativa toegediend worden wanneer de cliënt te angstig is. Opgelet: zorg voor blijvende verpleegkundige observatie en supervisie |
* Bij terminale agitatie kan sedativa toegediend worden wanneer de cliënt te angstig is. Opgelet: zorg voor blijvende verpleegkundige observatie en supervisie |
At line 270 changed 1 line. |
Geef uitleg over de kenmerken van delirium en de mogelijke oorzaken |
• Geef uitleg over de kenmerken van delirium en de mogelijke oorzaken |
At line 272 changed 1 line. |
Zeg dat de toestand waarin de cliënt zich bevindt tijdelijk is, en kan variëren van enkele uren tot dagen. |
• Zeg dat de toestand waarin de cliënt zich bevindt tijdelijk is, en kan variëren van enkele uren tot dagen. |
At line 274 changed 1 line. |
Geef uitleg bij een aantal getroffen maatregelen (kunnen delirium positief beïnvloeden). |
• Geef uitleg bij een aantal getroffen maatregelen (kunnen delirium positief beïnvloeden). |
At line 276 changed 1 line. |
Leg uit hoe ze zelf kunnen helpen: |
• Leg uit hoe ze zelf kunnen helpen: |
At line 278 changed 1 line. |
- Korte zinnen gebruiken |
* Korte zinnen gebruiken |
At line 280 changed 1 line. |
- Oriënterende handelingen treffen (foto’s van gekende personen meebrengen) |
* Oriënterende handelingen treffen (foto’s van gekende personen meebrengen) |
At line 282 changed 1 line. |
- Niet meegaan met de waanideeën van de cliënt |
* Niet meegaan met de waanideeën van de cliënt |
At line 284 changed 1 line. |
- Gebruik van bril/gehoorapparaat stimuleren (indien cliënt dit nodig heeft) |
* Gebruik van bril/gehoorapparaat stimuleren (indien cliënt dit nodig heeft) |
At line 286 changed 1 line. |
- Bezoek vertrouwd persoon aanmoedigen |
* Bezoek vertrouwd persoon aanmoedigen |
At line 288 changed 1 line. |
- Bij angst cliënt geruststellen |
* Bij angst cliënt geruststellen |
At line 290 changed 1 line. |
Bespreek met de cliënt en familie wat er in de thuissituatie dient te gebeuren wanneer delirium optreedt: |
• Bespreek met de cliënt en familie wat er in de thuissituatie dient te gebeuren wanneer delirium optreedt: |
At line 292 changed 1 line. |
- Geen auto rijden |
* Geen auto rijden |
At line 294 changed 1 line. |
- Geen apparaten bedienen |
* Geen apparaten bedienen |
At line 296 changed 1 line. |
- Niet belast worden met de zorg voor anderen |
* Niet belast worden met de zorg voor anderen |
At line 298 changed 1 line. |
- Laat de cliënt niet alleen (in sommige gevallen) |
* Laat de cliënt niet alleen (in sommige gevallen) |
At line 300 changed 1 line. |
- Superviseer inname van geneesmiddelen, koken |
* Superviseer inname van geneesmiddelen, koken |
At line 302 changed 1 line. |
- Steun de cliënt bij al deze maatregelen |
* Steun de cliënt bij al deze maatregelen |