N2. Schriftelijke wilsverklaringen

Bedoeling:

Het registreren van wettelijke wilsverklaringen om het zorgteam te sturen bij het nemen van beslissingen omtrent de behandeling. De wilsverklaringen kunnen door de cliënt zelf of door een gevolmachtigde opgesteld zijn. Een schriftelijke wilsverklaring kan alleen als toepasselijk en bindend beschouwd worden als deze in het dossier van de cliënt geregistreerd is. Indien vooraf bestaande beschikkingen ontbreken, dienen de zorgverleners de wensen van de cliënt te bespreken met de cliënt en zijn/haar familie. Elke tegenstrijdigheid tussen de huidige wensen van de cliënt en wat in wettelijke documenten (in het cliëntdossier) staat moet onmiddellijk opgelost worden.

Definities:

• a. Wilsverklaring betreffende het afzien van reanimatie - De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger heeft aangegeven dat er bij respiratoire insufficiëntie of hartfalen geen beroep gedaan mag worden op hart-longreanimatie (CPR) of andere levensreddende procedures om de hart-/longwerking weer te herstellen.

• b. Wilsverklaring betreffende het afzien van intubatie – De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger heeft aangegeven dat er geen canules/tubes gebruikt mogen worden om de ademhaling te vergemakkelijken (endotracheale tube, tracheale tube).

• c. Wilsverklaring betreffende het afzien van invasieve behandelingen - De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger heeft aangegeven dat er geen invasieve behandelingen uitgevoerd mogen worden.

• d. Wilsverklaring betreffende het afzien van hospitalisatie - De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger heeft aangegeven dat de cliënt, zelfs indien een medisch probleem optreedt dat gewoonlijk een ziekenhuisopname vereist, niet in een ziekenhuis opgenomen mag worden.

• e. Wilsverklaring betreffende het afzien van sondevoeding en/of intraveneuze vochttoediening - De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger heeft aangegeven dat wanneer de cliënt niet meer door de mond kan worden gevoed hij/zij niet op een kunstmatige manier mag worden gevoed (bv. sondevoeding, intraveneuze voeding).

• f. Wilsverklaring betreffende beperkingen bij medicatietoediening - De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger heeft aangegeven dat de cliënt geen levensverlengende medicatie wil ontvangen (bv. antibiotica, chemotherapie). Deze beperking kan ongeschikt zijn wanneer deze geneesmiddelen gebruikt worden om het comfort en het welzijn van de cliënt te waarborgen. Wanneer dat het geval is zou de wilsverklaring met de cliënt (als hij/zij daar nog toe in staat is) of de wettelijk vertegenwoordiger opnieuw bekeken en/of verduidelijkt moeten worden.

• g. Wilsverklaring betreffende comfortzorg - De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger heeft aangegeven dat de cliënt enkel comfortzorg (bv. wisselhouding, incontinentiezorg, pijnbestrijding) wil krijgen maar geen invasieve of belastende behandelingen.

• h. Wilsverklaring betreffende euthanasie - De cliënt of de wettelijk vertegenwoordiger heeft een beschikking afgegeven met betrekking tot euthanasie.

• i. Wilsverklaring betreffende andere therapieën - De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger heeft aangegeven dat de cliënt bepaalde behandelingen (bv. transfusies, tracheotomie, fysieke fixatie,...) niet wil ondergaan. Deze wilsverklaring kan ongeschikt zijn wanneer deze behandelingen uitgevoerd worden voor palliatieve doeleinden of om het comfort en het welzijn van de cliënt te waarborgen. Wanneer dat het geval is zou de wilsverklaring opnieuw bekeken of verduidelijkt moeten worden met de cliënt (als hij/zij daar nog toe in staat is) of de wettelijk vertegenwoordiger.

Proces:

U dient u over de wettelijke status van elk type wilsverklaring op de te hoogte stellen.

Kijk het dossier van de cliënt na op documentatie die het bestaan en de aard van de wilsverklaringen bevestigt. Een beschikking moet schriftelijk in het dossier opgenomen zijn om op dit moment als geldend en bindend beschouwd te worden.

Sommige cliënten zijn op het tijdstip van opname wellicht niet in staat om aan de besluitvorming deel te nemen. De zorgverleners moeten een redelijke poging doen om vast te stellen of de nieuwe cliënt ooit een beschikking heeft opgesteld (vraag het bijvoorbeeld aan familieleden, ga het na bij de verantwoordelijke arts). Als er geen beschikking is, zullen de behandelbesluiten waarschijnlijk in samenspraak met de naaste familie van de cliënt of in hun afwezigheid gemaakt worden. In het geval van een conflict zullen behandelbesluiten volgens het wettelijke stelsel gemaakt worden.

Codering:

• 0. Niet bekend
• 1. Bekend

De volgende commentaar verduidelijkt hoe u met het coderen van deze beschikkingen te werk kunt gaan. U zult ook zaken van het wettelijk stelsel, juridische interpretaties en het beleid van de instelling in overweging moeten nemen.

• De cliënt of wettelijk vertegenwoordiger moet altijd in de discussie betrokken worden om ervoor te zorgen dat een besluitvorming op basis van “geïnformeerd zijn” plaatsvindt. Als de voorkeur van de cliënt bekend is en de behandelende arts zich daarvan bewust is, maar deze voorkeur niet in het dossier van de cliënt vastgelegd is, codeer dan het PC-item pas nadat het in het dossier van de cliënt vastgelegd is.

• Als de cliënt een wens heeft op terreinen die ondersteund moeten worden door een opdracht van de behandelende arts (bv. niet reanimeren, niet in een ziekenhuis opnemen, beperkingen met voeding, andere behandelingsbeperkingen), codeer dan het PC-item alleen als het een schriftelijke opdracht betreft of nadat de arts de noodzakelijke opdracht heeft afgegeven. Wanneer er een schriftelijke opdracht van de arts is, maar de wens van de cliënt of zijn vertegenwoordiger is niet aangegeven, praat er dan met de arts over en codeer het PC-item alleen nadat de noodzakelijke documenten die de wensen van de cliënt of zijn wettelijk vertegenwoordiger bevestigen, in het cliëntdossier zijn opgenomen.