F4. Periodiek verward denken of bewustzijn

Bedoeling:

Het vastleggen van gedragstekenen die erop wijzen dat een delier aanwezig is. Een delier wordt vaak door een behandelbare ziekte zoals infectie veroorzaakt of treedt op als reactie op medicatiegebruik. De kenmerken van een delier uiten zich vaak in het gedrag en kunnen daarom worden waargenomen. Wanordelijk denken uit zich wellicht in stamelen en irrelevant of onsamenhangend taalgebruik. Andere gedragingen worden in de definities hieronder besproken. Een recente verandering (verslechtering) in het cognitief functioneren is een aanwijzing voor een delier (acute verwardheidstoestand), welke omkeerbaar kan zijn als deze tijdig ontdekt en behandeld wordt. Tekenen van een delier kunnen gemakkelijker ontdekt worden bij een persoon die van te voren intact cognitief functioneerde. Bij een cliënt die een vooraf bestaande cognitieve stoornis had of vooraf bestaande gedragingen vertoonde als rusteloosheid, roepen, enzovoort is dat moeilijker. Ondanks deze moeilijkheid is het mogelijk om ook bij deze cliënten tekenen van een delier te ontdekken door goed te letten op recente veranderingen in hun gewoonlijk functioneren. Zo kan bijvoorbeeld iemand die normaal luidruchtig en strijdlustig is, plotseling rustig, afwezig en onoplettend zijn. Iemand anders die daarentegen normaal gezien rustig en tevreden is kan plotseling rusteloos en luidruchtig zijn. Of, iemand die gewoonlijk in staat is de weg op de afdeling te vinden, begint te “verdwalen”. Verschillende acute ziekteaandoeningen (bvb infecties, congestief hartfalen) en behandelingen (bvb polypharmacy, anesthesie, anticholinergische medicatie) kunnen leiden tot een delirium, en in het bijzonder bij cliënten ouder dan 80 met een voorgeschiedenis van cognitieve beperkingen.

Definities:

• a. Gemakkelijk afgeleid - Bijvoorbeeld, soms moeite om aandacht erbij te houden; gemakkelijk de draad kwijtraken

• b. Episodes van onsamenhangend praten - Bijvoorbeeld, spraak is onzinnig, niet ter zake of gaat van de hak op de tak; raakt de gedachtegang kwijt

• c. Geestelijk functioneren wisselt in de loop van de dag - Bijv., soms beter, soms slechter; gedrag soms aanwezig, soms niet

Codering:

Codeer het gedrag van de cliënt in de laatste drie dagen, ongeacht wat u denkt dat de oorzaak ervan is. Richt u vooral op het moment waarop het gedrag voor het eerst optrad. Accurate beoordeling vereist gesprekken met professionele zorgverleners en familie die directe kennis hebben over het gedrag van de cliënt doorheen de tijd.

• 0. Gedrag niet aanwezig
• 1. Gedrag aanwezig, niet anders dan gewoonlijk
• 2. Gedrag aanwezig, lijkt anders dan gewoonlijk (bijv., net begonnen of slechter wordend; anders dan enkele weken geleden)