D. Communicatie en zien

Het documenteren van het vermogen van de cliënt om te horen en zien (met hulpmiddelen, als deze worden gebruikt), te begrijpen en met anderen te communiceren.

Communicatieverslechtering kan vele oorzaken hebben. Sommige oorzaken hebben te maken met het verouderingsproces. Andere hangen samen met erger wordende lichamelijke, neurologische en psychiatrische stoornissen. Bij ouderen wordt een communicatieprobleem gewoonlijk door meer dan één factor veroorzaakt. Iemand kan bijvoorbeeld een afasie hebben, maar ook een al lang bestaand gehoorprobleem. Of iemand kan dementerend zijn en moeite hebben bij het vinden van woorden én een gehoorprobleem hebben. Daarnaast kunnen lichamelijke, emotionele en sociale omstandigheden de problemen ook compliceren en kan een lawaaierige of isolerende omgeving de kansen op effectieve communicatie in de weg staan.

Tekortkomingen in het vermogen om te begrijpen (receptieve communicatie¬tekortkomingen) kunnen te maken hebben met een achteruitgang in horen, begrijpen (gesproken of geschreven taal) of het herkennen van gelaats¬uitdrukkingen. Tekortkomingen in het vermogen zichzelf begrepen te doen worden (expressieve communicatietekortkomingen) kunnen te maken hebben met een verminderd stemvolume en moeite om geluiden te produceren, maar ook met moeite om het juiste woord te vinden, zinnen te formuleren, te schrijven of te gebaren.